زیبایی شناسی در طراحی معماری
رفتار زیبا شناختی عبارت است از قابلیت آنکه از اشیا چیزی درک کنیم بیش از آنچه که اشیا هستند.” تئودور آدورنو”
مهندسی زیبایی شناسی ساختمان و معماری دو مقوله ای هستند که در یک مسیر گام بر می دارند و از یکدیگر پیروی می
سر می برد، اما دیگری وضعیت چندان مطلوبی ندارد. مهندس، با الهام از قانون کنند. یکی در وضعیت کامال مطلوب به
در نتیجه، او به هماهنگی دست پیدا می .اقتصاد و کمک محاسبات ریاضی، ما را با قوانین عمومی و جهانی آشنا می کند
کند. معمار با چیدمان اشکال، طراحی خلق می کند که مخلوق اصلی روان اوست. او با اشکال و طرح ها، مخاطب را به
شدت تحت تاثیر قرار می دهد و احساسات مخاطبان را بر می انگیزد. معمار با ارتباطی که بین فضا و مخاطب ایجاد می
کند، پژواکی عمیق درون ما بیدار می کند. او جنبش های قلب و ادراک مخاطب را تعیین می کند، در این صورت است که
( می توانیم حس زیبایی را تجربه کنیم. ) فراتر از معماری، لوکوربوزیه
مفهوم زیبا شناختی در معماری
یک نقاش می تواند تابلو هایش را در خانه یا در آتلیه اش نقاشی کند. آزادی ائ در این زمینه که چه چیز می خواهد بکشد،
حدکثر به اندازه بوم محدود می شود. بعد از اتمام طرح، تابلو نقاشی برای فروش آماده است، درست مثل هر کاالی دیگری،
خریدار کسی است که از آنچه کشیده شده لذت ببرد و با قیمت آن هم موافق باشد. اما در معماری اینچنین نیست، عوامل
بساری مانند قابلیت استفاده، ساختار، مقاومت مصالح مسائل مالی و باالخره ضوابط ساختمانی این آزادی را محدود می کند.
در معماری بر عکسنقاشی، زیبایی تنها عاملی که باید مورد توجه قرار بگیرد نیست. اما در اینکه زیبایی شناختی در
معماری نقشی اصلی دارد نمی توان شک کرد. تمامی عوامل موثر بایستی یک به یک مورد توجه قرار گیرد و نتیجه
حاصل شده به ناچار یک برآیند است. یا به گفته رومالدو جیورجوال: ” واقعیت این است که سعی در نزدیک شدن زیبایی
“.شناختی به معماری نیز مثل نزدیک شدن به سایر اصول اجتماعی یا اخالقی اغلب به تنگناها منجر می شود
زیبایی چیست؟
عوامل روانی و اجتماعی بر ادراک ما اثرات مهمی به جا می گذارند. بدین ترتیب این عوامل از این مسیر در احساس ما از
.زیبایی موثرند. اینکه خواهیم دید که ادراک زیبایی تحت تاثیر عوامل موثر دیگری نیز قرار دارد
احساس زیبایی و نوآوری در ارتباط با یکدیگرند و از طرف دیگر نوآوری در ارتباط مستقیم با غیر قابل پیش بینی بودن
است. نتیجه این ارتباط این است که بعد از اولین برداشت از یک اثر تازگی آن کمتر می شود و در نتیجه اثر زیبایی شناسی
.نیز نقصان می یابد
زیگموند فروید در کتاب “ناآرامی در فرهنگ” حاصل زیبایی را چنین وصف می کند: ” زندگی چنانکه به ما داده شده است
برای ما بسیار دشوار است و رنج ها و مشکالت غیر قابل حل به همراه دارد. برای تحمل این زندگی نیازمند تسکین دهنده
.ای هستیم
(از کتاب زیبایی شناسی در معماری، یورگ کورت گروتر، ترجمه دکتر جهانشاه پاکزاد- مهندس عبدالرضا همایون )
