گرافیک محیطی اعم از محیطهای باز و بسته، عرصه های گوناگون را در بر میگیرد، که در هر دوی اینها، نقش عمده آن )اطالع
رسانی( می باشد. محیطهای بسته شامل فضاهای داخلی کلیه ساختمانها اداری و تجاری، مترو و همچنین نمایشگاهها و فروشگاهها
.میباشد که در آنها با استفاده از اشکال و حروف و انواع تابلو، اطالعات الزم به مراجعه کنندگان داده میشود
در محیطهای باز نیز همچون پارکها، خیابانها و معابر شهر و اساسا کلیه فضاهای باز واقع در شهرها و محیط زندگی
انسان، که طراحی هایی شامل: عالئم راهنمایی و هشدار دهنده داخل پارکها، تابلوهای سردر فروشگاهها، طراحی
ویترینهای مغازه ها، عالئم راهنمایی و رانندگی در سطح شهر، تابلوهای نام خیابانها و کوچه ها، باجه های مختلف خدماتی
از قبیل تلفن، پست و…، در محدوده گرافیک محیطی قرار دارند. گرافیک محیطی نقش مهمی را نیز در تبلیغات ایفا میکند،
از جمله در تبلیغات تجاری و تبلیغات فرهنگی. امروزه در سراسر دنیا واژه تبلیغات فرهنگی معانی خاصی پیدا کرده و آن
هم براساس تعریف فرهنگ و تبلیغ از دید آن جامعه خاص است. در کشور ما نیز این تبلیغ حول محورهای خاصی دور
میزند که مربوط به باورها و دیدهها و فرهنگ جامعه ماست و در اینجاست که دوباره صحبت از هنر به میان خواهد آمد،
هنری که باید خادم جامعه باشد و اندیشه ها و آرمانهای واالی بشری را که سبب رشد انسان می شوند، جاودان و ماندنی کند
هنرهای تجسمی، تجلیات عالی زبان بصری هستند و بنابراین .به گونه ای که بر همه اقشار جامعه تأثیرگذار گردد
ابزارهایی آموزشی اند که قیمتی بر آنها متصور نیست. اکنون وظیفه گرافیک محیطی این است که از نظر اجتماعی پیام
مفیدی برساند و چشم را به واسطه ذهن جلب کند که در نتیجه نظم الزم را برای دیدن آن سوی سطوح قابل رویت برای ذهن
و در شناخت ارزشهای الزم برای یک زندگی کامل و لذت بردن از آن راهنمایی کند. رشد گرافیک محیطی به چند عامل
وابسته است از جمله رشد کیفی فکری مدیریتها و وجود طراحانی باخالقیتهای باال. البته این رشد تنها به گرافیک بر
نمیگردد، بلکه به مجموعه عواملی منتهی میشود که ساختارهای اخالقی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی نیز در آن رشد یافته
باشند. در گرفیک محیطی ابزارها و عوامل مختلفی برای ارائه اطالعات وجود ندارد که از هرکدام برای بیان نوعی خاص
از ایجاد ارتباط میتوان استفاده کرد. مثال بالونها و تبلیغات روی وسایل نقلیه مربوط به گروه ایجاد ارتباط توسط سوژه های
متحرک میباشند. همچنین بیلبوردها باید در مکانهایی مورد استفاده قرار گیرند که فضای اطراف آنها وسیع باشد، مانند
بزرگراهها که اغلب مخاطب با سرعت بیشتری از مقابل آن میگذارد و باید به گونه ای باشد که به سرعت بتواند ارتباط الزم
را برقرار کند. نسبت میزان ارتفاع نصب بیلبورد با طول و عرض آن نیز از نکته های حائز اهمیت است و باید بهطور
دقیق محاسبه شود. با آنچه درخصوص آشنایی با گرافیک محیطی و اهمیت و نقش آن در جامعه های شهری گفته شد، به
اختصار شرحی پیرامون اهمیت حضور گرافیک محیطی در روابط عمومی ها بیان میشود. از آنجا که هدف روابط عمومی
جلب مشارکت و همراهی افکار عمومی در زمینههای مختلف است و همچنین واحدی است که ارتباط کارکنان با مسئوالن و
گرافیک .نیز مسئوالن با مردم را برقرار میکند، باید این رسالت خود را با استفاده از روشهای ویژه به خوبی انجام دهد
محیطی یکی از مواردی است که میتوان با شناخت و بکارگیری اصولی آن در روابط عمومی ها، برقراری ارتباطات یاد
شده را گسترش داد. امر تبلیغ نیز در روابط عمومی نقش مهمی را ایفا میکند، تبلیغ به معنای تغییر افکار و اندیشه برای
آنچه تبلیغ میشود. بهترین و گویاترین زبان برای این منظور، هنر گرافیک است. چرا که هنر گرافیک آینه شفافی از مسایل
بنابراین، هنر .جاری و فرهنگی است و تمام لحظه ها و زیر و بمهای روحی و فکری جامعه را ثبت و منعکس میکند
گرافیک در روابط عمومی اهمیت خاص خود را می یابد. گرافیک محیطی نیز بخشی از این هنر است: یعنی آنجا که مسئله
ارسال پیام و دادن اطالعات الزم به مخاطب در محیط کاری پیش می آید، گرافیک محیطی قدم به عرصه میگذارد و نقش
خود را ایفا میکند. برای مثال یک سازمان یا وزارتخانه را در نظر میگیریم که روزانه تعداد زیادی از افراد جامعه، آنهم با
فرهنگها و نگرشهای متفاوت اجتماعی، به خاطر نیازی که دارند به آنجا مراجعه میکنند. در ابتدای ورود، گرافیک محیطی
موجود باید به نوعی طراحی شده باشد که فرد برای رسیدن به قسمتی که الزم است به آنجا مراجعه کند، دچار مشکل و
سرگردانی نشود و با دیدن تابلوهای مخصوص راهنما به راحتی به محلمورد نظر برسد. بنابر آنچه بیان شد، اولین اهمیتی
که برای گرافیک محیطی قائل میشویم، همان برقراری ارتباط برای راهنمایی و اطالعرسانی به مخاطب است و در دومین
نقش خود، وظیفه زیباسازی محیط را برعهده میگیرد، زیرا انسان به طور ناخودآگاه خواهان زیبایی و توازن و تعادل و
آراستگی است و از زشتیها و ناهنجاریها دوری میجوید، حضور در محیطی که همه عنصرهای آن به طور صحیح در جای
خود قرار گرفته باشد و رنگها در هماهنگی و تضاد، هرکدام به وظیفه خود به درستی عمل کنند، برای هر انسانی، به
راستی لذتبخش است و روح خسته از کشاکش و مسائل روزمره زندگی او را به آرامش دعوت میکند. ارتباطات عصر
حاضر فرمهای مختلفی را در برمیگیرد، از ماهواره ها گرفته تا ساعتهای مچی، اما علوم جدید نتوانستها ند جانشین فرمهای
قدیمی ارتباطات از قبیل نوشته ها و عالیم بشوند… .به هر صورت با توجه به اینکه جامعه به سرعت پیچیده میشود، عالیم
نیز به همان صورت پیشرفت میکنند به طوری که وجود عالئم زیاد، نوعی آلودگی تصویری را به وجود آوردهاست و
امروزه ما سعی در گریز از آشفتگیهای بصری داریم. طراحی گرافیک محیطی نه به تنهایی هنر است نه به تنهایی علم،
بلکه شامل هر دو وجه است، طراحی باید مخلوطی از تأثیرات خالقانه موثر باشد به صورت بررسی منطقی و تکنیک و
اینکه چگونه کار باید انجام شود. نتیجه چنین ترکیبی باعث به وجود آمدن عالئمی میشود که به طور موثر با مردم ارتباط
برقرار میکند. در گرافیک محیطی سعی میشود با اتکا و با استفاده از تجربه های خالق هنری شرایط مناسبی برای زندگی
انسان معاصر بهوجود آید. در گرافیک محیطی پیوند انسان با محیط تصحیح شده، نکات غیرضروری و نادرست آن حذف و
نکات ضروری آن مورد تأکید قرار گرفته و برجسته میشود. در گرافیک محیطی اطالع رسانی، ساده سازی و دریافت
شدنی، بودن ارتباطات انسان و زیبایی شناسی جدید و مناسب مورد توجه قرار میگیرد. بخشی از عرصههای گرافیک
:محیطی به شرح زیر است
گرافیک فضای باز
الف – نمای معماری) مواد، رنگ، ابعاد، طرح
ب – باجه ها )ایستگاه اتوبوس، بلیت، تلفن، روزنامه، پلیس و(…
ج – آب نماها
د – حجم های گرافیکی
ه – نورآرایی
د – تبلیغ )دیواری، بنرها و وسایل نقلیه، شیوه های دیگر(
گرافیک محیطی فضای بسته
در گرافیک محیطی فضای بسته هم میتوان آن را به طور جداگانه اطالعرسانی کرد که در مجموع می توان از دسته های
زیر یاد کرد:
الف- ویترینها
ب- غرفه ها و فضاهای نمایشگاهی
ج -محیط های اداری و آموزشی
د- محیط خانگی
گرافیک محیطی علمی است که در آن چگونگی استفاده از فرمها، رنگها، نقشها و تصاویر گوناگون به شکل ماهرانه،
اصولی و برنامه ریزی شده در جهت بهتر ساختن و ساده شدن روابط، ارتباطات، ترافیک و همچنین کاملتر ساختن زیبایی
محیط عمومی مطرح شده و مورد بررسی قرار گرفته است.
گرافیک محیطی و تأثیر آن بر جامعه
زمانی که یک ساختار گرافیکی در ارتباط مستقیم با اقشار مختلف یک جامعه شهری باشد و هدف آن ایجاد یک فضای
زندگی مساعد و دلپذیر و هماهنگ ساختن با سن و فرهنگ و خلق و خوی افراد آن جامعه، از آن به عنوان گرافیک محیطی
یاد میشود. بدیهی است در صورتی که تدابیر مقتضی از طرف ادارهکنندگان در زمینههای مختلف در طراحی مناسب و
اصولی عناصر تشکیلدهنده گرافیک محیطی صورت نگیرد، محیط زیست و زندگی شهروندان به صورت مکانی غیرقابل
تحمل و متشنج درخواهد آمد. عوامل معینی چون جغرافیای محیط، آب و هوا، نور خورشید، میزان بارندگی، نوسان
حرارتی، پوشش گیاهی و… به عنوان بخشهای طبیعی و زیست محیطی و مجموعه عواملی چون نوع معماری و مواد و
مصالح، فضاهای آمد و شد، میزان تردد و… به عنوان بخشهای ساختهشده ناشی از حضور انسان عواملی است که طراح در
جریان کار خود باید آنها را بشناسد و مورد توجه قرار دهد.
